Dziady
Performance "Dziady" ma szerokie spektrum odniesień do Białoruskiej kultury tradycyjnej. Naleśniki – starożytny symbol słońca – zostały ułożone przeze mnie w formę ornamentu występującego w tradycyjnym białoruskim tkactwie. Ornament składa się z czterech skrzyżowanych z sobą pod kątem prostym linii. Według niektórych badaczy ideogram ten symbolizuje rytuał Dziadów poświęcony przodkom. Niektórzy uważają go za symbol dziewictwa, odprawiania rytuału, rytualnej ziemi, czystości. Symbol "Dziady" w połączeniu z ideogramem ziemi oznacza dziewiczą, nietkniętą ziemię. Przedstawienie tego symbolu na rzeczywistej ziemi podkreśla znaczenie.
Dziady obchodzono kilka razy w roku. Białorusini zostawiali na grobach swoich przodków ugotowane, malowane jajka i specjalne świąteczne ciasto, zwane "korowaj”. Podczas celebrowania święta poświęconego pogańskiemu bożkowi Vialesowi układano naleśniki na dużych kamieniach - starożytnych obiektach kultu. Pierwszy naleśnik smażony na każdej uroczystości pozostawiano przodkom w Świętym Kącie domu.
Performance "Dziady" był w moim odczuciu przywróceniem pamięci o tradycyjnych rytuałach i ich bogatym znaczeniu. Była to forma poświęcenia się przodkom, a także prośba o dobre plony. Miejscem działania - teren przy granicy z Białorusią - jest dla mnie znaczący. Bliska odległość od mojej ojczystej Białostocczyzny, gdzie mieszka mniejszość białoruska w Polsce, z którą się utożsamiam.
Ornament ten bywa zwany "głuchą łapą". Podobne lub identyczne motywy nazywane bywają przez tkaczkiżołędziami, niedźwiedziami lub ślepymi wróblami.
Dziady zostały wykonane podczas 8. Landart Festiwalu we wsi Bubel Granna w 2018 roku.
![]() Dziady performance, Land art festiwal 2018 (5) | ![]() Dziady-fot-Dorota-Awiorko | ![]() Dziady-fot-iWiesiopl |
---|---|---|
![]() Dziady performance, Land art festiwal 2018 (1) | ![]() Dziady-performance-2018-8-Land-Art-Festiwal-Bubel-Granna | ![]() Dziady-fot-iWiesiopl |